Luieruitslag

Luieruitslag (luiereczeem) is een ontsteking van de huid in het luiergebied. Er spelen verschillende factoren mee bij het ontstaan van luieruitslag.

De huid ziet er ontstoken uit, vaak blijven de liezen en bilplooi gespaard, maar zeker niet altijd. Bijna alle baby's krijgen te maken met luieruitslag. Soms kunnen naast roodheid ook blaasjes, wondjes of schilfering voorkomen.

In de eerste 3 weken na de geboorte zijn de baby's meestal vrij van luiereczeem, vanaf de derde levensweek kan het eczeem tot ontwikkeling komen. Het komt bij jongetjes en meisjes even vaak voor. De uitslag is niet gevaarlijk, maar een baby kan er wel flink last van hebben en veel huilen. De huid kan erg geïrriteerd zijn. Vooral als kapotte plekjes weer met urine of ontlasting in contact komen, doet dat pijn.

Hoe ontstaat luieruitslag
Er bestaan verschillende factoren die bijdragen aan het ontstaan van de luieruitslag. Luiereczeem is niet per definitie bij iedere baby hetzelfde, omdat bij elk kind verschillende factoren een niet even grote rol spelen.

De belangrijkste factoren zijn:

• Wrijving:
  De huid kan makkelijk beschadigd raken door wrijving tussen de luier en de huid. Het eczeem is meestal het ergst daar waar de huid direct contact maakt met het luieroppervlak, de binnenkant van de dijen, de billen, en geslachtsdelen. De stof waarvan de binnenzijde van de luier is gemaakt speelt een belangrijke rol in het ontstaan van luiereczeem.
• Water:
  De huid wordt week door langdurig contact met water, hierdoor kan de huid, bijvoorbeeld door wrijving, makkelijk beschadigd raken. Als de huid beschadigd is, kunnen irriterende stoffen makkelijker doordringen. Langdurig contact met water, is al voldoende om luiereczeem te ontwikkelen.
• Urine:
  De belangrijkste boosdoener in de urine is water. In het verleden werd nog gedacht dat het de schuld van de ammoniak was, dit zit ook in urine. Het is wel aangetoond dat ammoniak bestaande luiereczeem kan verergeren.
• Ontlasting:
  Ontlasting is erg schadelijk voor de huid. Een 'vieze luier' wordt normaal gesproken snel opgemerkt. Als de luier snel wordt verschoond krijgt de ontlasting niet de tijd om zijn schadelijke werking uit te voeren. Ontlasting bevat enzymen en eiwitten die de huid kunnen beschadigen. Wanneer de huid al is beschadigd, zal dit door ontlasting snel worden verergerd.
• Gistinfectie:
  De belangrijkste gist-soort is de Candida albicans. Bij baby's met luieruitslag wordt veel vaker een infectie van gisten in het luiergebied gezien dan bij kinderen zonder luieruitslag. Als er sprake is van een zeer heftige luieruitslag, dan wordt er door de arts gesproken van een Candida-infectie. De candida gist zit graag in het luiergebied, omdat het daar warm en vochtig is, de candida voelt zich daar thuis. Een Candida-infectie is te herkennen aan de schilferige randjes van de rode plekken en de kleine rode vlekjes met een schilferig randje net buiten de grote plekken. Soms zie je bij deze infectie ook kleine witte puistjes.

Behandeling
Het is belangrijk om goede wegwerpluiers te gebruiken. Goede luiers bevatten een superabsorberende gel, deze gel houdt de huid langer droog. De binnenbekleding zou van zacht materiaal moeten zijn gemaakt.

• De luier moet op tijd worden verschoond.
• Luiers van textiel moeten na het wassen zorgvuldig worden gespoeld. Een beetje azijn tijdens één van de laatste spoelingen kan de ammonia van de urine neutraliseren.
• Laat de baby een paar keer per dag zonder luier liggen.
• Maak de billen van de baby het liefst schoon met een washandje met schoon water (tegenwoordig zijn er ook heel goede billendoekjes te koop). Gebruik geen zeep of geparfumeerde schoonmaakdoekjes; beide kunnen extra irritatie geven.
• Smeer voor het omdoen van de schone luier een beschermende huidzalf (zinkzalf of zinkolie) op de huid. In geval van een duidelijke infectie, zal de arts een antibioticum of een anti-schimmelmiddel voorschrijven. Wanneer de huidirritatie wijst op een andere oorzaak, kan de arts besluiten om andere middelen - bijvoorbeeld een corticoïdcrème - voor te schrijven.
• Is er door de arts een Candida infectie vastgesteld, dan wordt er vaak een speciale anti-gistcrème voorgeschreven.