Het rotavirus behoort tot de familie van de ' Reovirussen'. Het virus is in 1973 ontdekt, toen vocht uit de twaalfvingerige darm van kinderen die last hadden van een soort 'wintergriep' en die veel moesten braken, onder een elektronenmicroscoop werd onderzocht. Rotavirus is de belangrijkste oorzaak van ernstige diarree in combinatie met uitdroging. Het rotavirus is levensgevaarlijk voor baby's. Doordat de symptomen lijken op een buikgriep en de huisartsen niet goed op de hoogte zijn van het rotavirus, belandt één op de 74 baby's in hun eerste levensjaar in het ziekenhuis. Dit terwijl er wel een vaccin is.
Het rotavirus is verantwoordelijk voor 40 tot 60 procent van de diarreegevallen die leiden tot ziekenhuisopname in de ontwikkelde landen.
- Het organisme is verantwoordelijk voor 20 tot 40 procent van de ernstige diarreegevallen bij kinderen in ontwikkelingslanden.
- Diarree door het rotavirus komt vooral voor bij kinderen tussen de zes maanden en twee jaar. Kinderen tussen de zes maanden en twee jaar hebben daarbij een verhoogde kans op uitdroging en baby's jonger dan een jaar kunnen binnen 24 uur compleet uitdrogen.
Een besmet kind verspreidt het rotavirus in zijn directe omgeving naar bijvoorbeeld speelgoed en drinkbekers, waar het virus gemakkelijk dagenlang kan overleven. Omdat jonge kinderen van alles in hun mond steken kan het gemakkelijk overgaan naar een ander kind. Omdat besmette kinderen al rotavirus uitscheiden voordat ze zelf ziek zijn, kan besmetting ongemerkt plaatsvinden. Soms raken meerdere kinderen op bijvoorbeeld een kinderdagverblijf tegelijkertijd besmet waardoor je spreekt van een rotavirus-uitbraak. Deze uitbraken worden vaker in de maanden november tot maart gezien.
De incubatieperiode (de tijd tussen de besmetting en het optreden van de eerste symptomen) van rotavirus-aandoeningen is ongeveer twee dagen (gemiddeld één tot drie dagen).
Kenmerken - braken en waterige diarree gedurende drie tot acht dagen;
- koorts;
- buikpijn;
- uitdroging, omdat bij braken en diarree veel vocht verloren wordt (kinderen kunnen zo heel snel lichaamsvocht kwijtraken en dat is vooral gevaarlijk voor kinderen onder de twee jaar).
Uitdroging wordt gekenmerkt door:
- een droge mond;
- een aantal uren geen natte luier of ander teken dat het kind heeft geplast;
- extreme lusteloosheid en zwakheid;
- huilen zonder tranen.
Wie eenmaal met het rotavirus geïnfecteerd is geweest, is daarna niet volledig immuun, maar latere infecties hebben wel veel minder ernstige gevolgen dan de eerste. Wie besmet is met het rotavirus, scheidt miljarden deeltjes van het virus uit via de ontlasting. Dit kan gemeten worden met behulp van een immunologisch onderzoek. De diagnose kan ook gesteld worden door monsters van de ontlasting te onderzoeken op rotavirus-eiwitten.
Vocht toedienen via de mond kan iemands leven redden, maar gaat niet de verspreiding van het virus tegen. Er zijn op dit moment nog geen medicijnen om besmetting met het rotavirus te voorkomen.
- Bij (ernstige) uitdroging wordt aangeraden een speciale zout- of glucoseoplossing, ook wel ORS genoemd, te nemen. Let er goed op dat het water dat u gebruikt, eerst gekookt is of uit een ongeopende, verzegelde fles komt, anders bestaat het risico nieuwe ziekteverwekkers binnen te krijgen.
- Als de patiënt diarree heeft, moet hij veel drinken. Aangeraden wordt vooral vruchtensap en frisdrank (bij voorkeur zonder cafeïne) te drinken en droge beschuit en crackers te eten.
- Kinderen hebben speciale aandacht en verzorging nodig om uitdroging te voorkomen. Vooral voor kinderen is de ORS-behandeling belangrijk.
Maatregelen
Algemene maatregelen zijn onder andere een goede hygiëne, zoals:
- regelmatig handen wassen;
- chemische ontsmetting;
- borstvoeding om beschermende eiwitten (antistoffen) van de moeder over te brengen op de pasgeboren baby.
De overdracht van het virus kan onder andere doeltreffend worden tegengegaan als medewerkers van kinderdagverblijven of andere kinderverzorgers regelmatig hun handen wassen. Ouders moeten ook goed opletten dat de kinderdagverblijven zorgvuldig schoongemaakt worden en dat oppervlakken die besmet zouden kunnen zijn met het virus, gedesinfecteerd worden.
Andere algemene voorzorgsmaatregelen om infectie te voorkomen: - Drink geen kraanwater en ongepasteuriseerde melk, en eet geen ijs en ongepasteuriseerde zuivelproducten. Wel veilig zijn: flessen koolzuurhoudende frisdranken (vooral frisdranken met een smaakje), bier, wijn, hete koffie of thee, gekookt water of water dat gereinigd is met jodium of chloor.
- Eet niets bij kraampjes of restaurantjes die er onfris uitzien.
Inenting tegen het rotavirus is (nog) niet mogelijk. Tegen het rotavirus bestaat sinds kort wel een vaccin dat via de mond (als druppeltjes) kan worden toegediend. Veel landen overwegen om dit vaccin in te voeren, of hebben dit al gedaan, maar in Nederland is dit drinkvaccin (nog) niet opgenomen in het Rijks Vaccinatie Programma. De huisarts kan desgewenst meer informatie geven. Meer informatie op www.rijksvaccinatieprogramma.nl
Geschreven voor Babybytes door L. Ward, werkzaam als gecertificeerd intensive care neonataal verpleegkundige.
Gerelateerde topics