Baby's hebben een relatief groot hoofd, vergeleken de rest van het lichaampje. De nekspiertjes zijn nog lang niet zo sterk, daarnaast zijn de hersenen en bloedvaten erg kwetsbaar.
Als een baby of een klein kind zodanig door elkaar geschud wordt, dat het hoofdje los van het lichaam heen en weer beweegt, kan dit zeer ernstige schade toebrengen aan de bloedvaten, de hersenen en aan de zenuwen in de nek- en hersenregio. Zo ontstaat het shaken baby syndroom (SBS).
Er wordt nog te vaak gedacht dat alleen grof geweld de oorzaak is van SBS. Uit onderzoek in Amerika is gebleken, dat het in veel gevallen van SBS juist niet ging om ernstige mishandeling. Vaak gebeurt het uit onmacht (als de baby bijvoorbeeld constant blijft huilen, uur na uur) dat een baby flink door elkaar wordt geschud.
Diagnose SBS
Mochten de ouders niet meteen zelf met het verhaal aankomen, dan zijn er verschillende klachten die zouden kunnen wijzen op mishandeling in de regio van het hoofdje. De kinderarts zal op basis hiervan vragen gaan stellen aan de ouders en verder gaan zoeken.
Aanwijzingen kunnen zijn: zwelling in de hersenen, bloedingen in de hersenen, kneuzingen in de hersenen en/of schedel, beurse plekken in de nek, bloedingen in beide ogen.
De (mogelijke) gevolgen van SBS
De blijvende schade die kinderen overhouden aan extreem schudden, lopen uiteen van milde klachten (bijvoorbeeld concentratieproblemen), tot in het ergste geval de dood.
Mogelijke gevolgen van SBS zijn onder andere: bloedingen in beide ogen (dit komt voor bij 50-80 procent van de SBS slachtoffers), hersenbloedingen, doofheid, blindheid, verlamming, coma, leerproblemen, ontwikkelingsachterstand, spugen, het niet kunnen slikken, problemen met de ademhaling, in het ergste geval kan de baby overlijden
Kan een baby met SBS genezen
Een baby met SBS kan NIET genezen, de schade die is aangericht is blijvend. Als je het vermoeden hebt dat jouw baby door elkaar is geschud, ga dan onmiddellijk naar de eerste hulp van het ziekenhuis. Ook als jij de baby door elkaar hebt geschud, is het echt het beste om zo snel mogelijk met de baby naar het ziekenhuis te gaan en eerlijk te vertellen wat er is gebeurd. Het is mogelijk dat snelle hulp voor de baby ernstige schade kan voorkomen. Laat daarom schaamte en angst voor wat er kan gebeuren je er niet van weerhouden om naar het ziekenhuis te gaan.
Niet alle ziekenhuizen schakelen direct de kinderbescherming in. Belangrijk hiervoor is wel dat er open en eerlijk wordt gesproken over wat er 'precies' is gebeurd. Werk ook op alle mogelijke manieren mee.
Vermoeden de artsen kindermishandeling en werken de ouders niet mee, dan zal de kinderbescherming wel altijd worden ingeschakeld.
Ga er niet gelijk vanuit dat het misschien allemaal wel meevalt met de baby, als er in eerste instantie niks aan de hand lijkt. Het is goed mogelijk dat er bijvoorbeeld al een bloeding is ontstaan in de hersenen. Mogelijk kan er ook al een zwelling zijn ontstaan. Ongeveer 50 procent van de baby's met SBS komt te overlijden na ernstig door elkaar geschud te zijn. Als de baby zo spoedig mogelijk medische hulp krijgt in het ziekenhuis, kan dit voor een deel voorkomen worden.
Voorkomen van SBS
Het mag nu duidelijk zijn dat SBS zeer ernstig is. Toch kan het voor 100 procent worden voorkomen. Een baby kan 2 tot 3 uur per dag huilen. Een ouder kan hier erg geïrriteerd door raken, een gevoel van onmacht veroorzaken en soms kan een ouder haar/zijn zelfbeheersing verliezen. Blijf even uit de buurt van de baby als je geïrriteerd bent. Pak de baby niet op. Ga even buiten staan en tel desnoods 10 keer tot 100. Ben je echt bang dat je de baby iets aan wilt doen, bel dan bijvoorbeeld een vriendin, of vraag desnoods of de buurvrouw even wil komen.
Je kunt altijd hulp van buitenaf inschakelen, het is juist goed als je aangeeft, dat je het even niet meer aankunt.
Uit een onderzoek zou zijn gebleken, dat ongeveer 60 procent van de daders van SBS een man is van begin 20 jaar.
Geschreven voor Babybytes door L. Ward, werkzaam als gecertificeerd intensive care neonataal verpleegkundige.