Opvoedcoach Annelies krijgt vaak vragen over het spelen tussen broers en zussen, omdat het vaak eindigt in ruzie. Hoe ga je ermee om als het ene kind steeds speelgoed afpakt van het andere? Je hebt al zo vaak uitgelegd dat hij moet vragen in plaats van afpakken, maar het lijkt maar niet te blijven hangen. Annelies geeft advies!
Dit soort ruzies kunnen heel frustrerend en vermoeiend zijn. Dus laten we daar eens dieper op ingaan.
Terug naar de basis
Hoe ga je om met een kind dat steeds speelgoed afpakt van zijn broer of zus? Laten we eerst even teruggaan naar de basis.
Wat we soms vergeten in onze frustratie, is dat kinderen nog erg jong zijn en nog veel moeten leren. Ze handelen vanuit emotie, impulsiviteit en egocentrisme. Dat klinkt misschien niet zo fijn, maar het is heel normaal en past bij hun ontwikkeling. Maak je geen zorgen, dat verandert wel naarmate ze ouder worden.
Hoe werkt dat bij jonge kinderen?
Ze zien een stuk speelgoed waar ze eerder niet naar omkeken, maar zodra hun broer of zus ermee speelt, willen ze het plotseling ook. Want dan komt toch dat jaloerse stemmetje naar boven wat denkt: ‘Dat moet ik ook hebben!’
Kinderen zijn nogal doelgericht (iets waar we als ouders best van kunnen leren), dus wat is de snelste weg naar hun doel? Juist... het speelgoed opeisen en afpakken.
Maar dan worden ze teruggefloten, ofwel door een boze broer of zus, of door een ouder die hen op hun plek zet. We willen tenslotte dat ze leren om rekening te houden met anderen en niet zomaar speelgoed afpakken.
We zeggen dingen als:
‘Nee! Afblijven, daar was je zus mee aan het spelen.’
‘Geef dat eens heel snel terug aan je zus.’
‘Op je beurt wachten!’
‘Je mag het niet afpakken, als je ermee wilt spelen, moet je het vragen.’
Het resultaat? Een boos kind, een kind dat roept dat het niet eerlijk is en dat zijn zus altijd voorgetrokken wordt, een kind dat boos wordt op het andere kind, of een kind dat het gewoon weer afpakt, zodra jij je omdraait.
Waarom eindigt dit in een driftbui of huilbui?
Waarom lijken onze pogingen om ons kind iets te leren vaak zo weinig effect te hebben en alleen maar meer hysterische buien te veroorzaken? Ik zal het proberen uit te leggen. Als ouders zijnde gaan bij het zien van ongepast gedrag meteen de opvoedkundige alarmbellen af. "Aan de slag - we moeten ingrijpen!" Het is namelijk onze taak (althans, dat denken we) om onze kinderen op te voeden tot zelfstandige, verantwoordelijke mensen die rekening houden met anderen.
Dus als je kind iets afpakt, ben je geneigd om meteen in te grijpen en ervoor te zorgen dat hij dat niet meer doet. Heel logisch... maar niet zo effectief.
Wat gebeurt er precies?
Je reageert op het gedrag van je kind, niet op de behoefte erachter. Hij is jaloers op zijn broer of zus en wil dat speelgoed hebben. Maar als jij alleen reageert op het afpakken van het speelgoed, voelt hij zich niet begrepen en wordt hij boos of verdrietig. Hij denkt: ‘Waarom mag zij er wel mee spelen en ik niet?’
Het is niet helemaal redelijk, maar zo werken kinderen nu eenmaal. En als je dan probeert uit te leggen dat hij het netjes moet vragen, is het eigenlijk al te laat. Hij is al te boos of verdrietig om te luisteren. Het voelt alsof je tegen een muur praat.
Maar hij moet toch leren dat hij het speelgoed niet mag afpakken. Het gedrag is misschien niet bedoeld om vervelend te zijn, maar het kan niet door de beugel. Hoe pak je dat aan?
Wat werkt dan wel?
Het kan heel nuttig zijn om het doel achter zijn gedrag te benoemen. Bijvoorbeeld: ‘Jij wilt ook graag met dat speelgoed spelen, toch?’ Hierdoor zal je kind minder snel in een driftbui schieten, want hij voelt zich niet meteen veroordeeld. Hierdoor staat hij open voor wat je te zeggen hebt.
Vervolgens is het belangrijk om je kind te leren hoe hij het anders kan aanpakken. Veel kinderen hebben concrete voorbeelden nodig. ‘Niet afpakken’ of ‘Je moet het netjes vragen’ is voor veel kinderen nog te abstract. Dus zeg bijvoorbeeld dit: ‘Als jij ook met dat speelgoed wilt spelen, moet je het netjes vragen. Zeg maar: ‘Mag ik met jou meespelen? Of ‘Mag ik er straks mee als jij klaar bent?’
Wees heel concreet (en zorg dat het voorbeeldzinnetje op het taalniveau van je kind zit - bij een kind dat net leert praten kan je bijvoorbeeld zeggen: ‘Ik ook?’) en laat je kind herhalen wat je hebt gezegd. Dit zijn sociale vaardigheden die je kind moet leren. Het woord ‘vaardigheid’ zegt het al, het vereist oefening en verbetering. Vervolgens laat je het effect zien van zijn gedrag. ‘Kijk, nu heb je het netjes gevraagd en mag je gewoon meespelen! Zie je wel, dat werkt hartstikke goed.’
Op deze manier kun je je kind leren hoe het anders kan, op een positieve manier.
Daarin laat ik je de vijf concrete stappen zien die jij kunt zetten om ervoor te zorgen dat je kind luistert, zónder dat je boos moet worden of moet dreigen met straf.
Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!
Mijn naam is Annelies Bobeldijk van WOW! Opvoedcoaching en ik leer ouders van jonge kinderen hoe ze Realistisch kunnen Opvoeden.
Want je kunt liefdevol opvoeden, zónder te pamperen. En je kunt duidelijk zijn, zónder autoritair te zijn.
Misschien heb je mijn naam wel eens voorbij zien komen in de krant, want ik word regelmatig geïnterviewd door diverse landelijke media, zoals bijvoorbeeld NU.nl, het RTL Nieuws en dagblad Trouw. Inmiddels heb ik al meer dan 10.000 ouders geholpen met mijn methode Realistisch Opvoeden.
Naast opvoedcoach ben ik zelf moeder van 4 jongens (11, 9, 6 en 3) en ik weet dus als geen ander dat de theorie iets heel anders is dan de praktijk.
Volg mij op Instagram (@wow_opvoedcoaching), want daar deel ik iedere dag tips om het opvoeden leuker en makkelijker te maken of neem een kijkje op mijn website www.wowopvoedcoaching.nl
Reageer op dit artikel
reacties (0)