Tijdens mijn zwangerschap maakte ik via onderstaand filmpje kennis met het begrip ‘babygebaren’. Toen ik dat veel te schattige meisje druk met haar moeder zag communiceren, wist ik dat ik dat later ook met mijn kinderen wilde gaan doen. Daarom vroeg ik Djoeke van Rossum van ‘Bijdehandjes Gebaren’ het hemd van het lijf. Wat houdt het gebruik van babygebaren in? Kan iedereen het leren? En wat zijn de voordelen?
Note: gebaren worden in hoofdletters geschreven, we zijn dus niet onbewust hysterisch met de Caps Lock-knop aan de gang gegaan ;-)
Wat houdt het concept ‘babygebaren’ precies in?
Babygebaren is een methode om te communiceren met je kind voordat hij kan praten. Kinderen kunnen namelijk eerder gebaren dan dat ze kunnen praten. Het meest simpele voorbeeld daarvan is zwaaien, je ziet vaak dat kinderen vanaf een maand of negen al kunnen zwaaien, terwijl het eerste woordje vaak pas veel later komt. Dat komt omdat de grove motoriek van de armen bij baby’s eerder ontwikkeld is dan de fijne motoriek van spraak. De hersenen zijn vanaf ongeveer zes maanden al in staat te communiceren, maar de motoriek van de mond pas vanaf ongeveer de eerste verjaardag. Je ziet bij jonge kinderen vaak dat ze al veel begrijpen, maar nog weinig kunnen zeggen. Heel frustrerend! Door je kind bijvoorbeeld de gebaren aan te leren voor ‘klaar’, ‘slapen’ of bijvoorbeeld zijn favoriete knuffel, kan hij zich al eerder verstaanbaar maken. Dat voorkomt een hoop frustratie bij zowel ouder als kind.
Wat zijn de voordelen van het gebruik van babygebaren?
Het grootste voordeel is dat je eerder wederzijdse communicatie krijgt. Je krijgt als ouder of verzorger echt een kijkje in het hoofd van je kind, dat is heel bijzonder. Daarmee krijg je ook beter inzicht in zijn gedachten en gevoelens, maar ik hoor bijvoorbeeld ook vaak van ouders terug dat ze verbaasd zijn dat hun kind al heel ver kan kijken, bijvoorbeeld wanneer je kind ineens ‘vogel’ gebaart, terwijl jij die vogel zelf nog niet eens gezien had! Veel mensen zijn bang dat kinderen later gaan praten door het gebruik van babygebaren, maar dat is uitgebreid onderzocht en het tegendeel is waar: kinderen waarbij de ouders/verzorgers gebaren gebruiken, gaan juist eerder praten! Je stimuleert echt de taalontwikkeling. Kinderen vinden het zelf vaak ook ontzettend leuk. En, wat ik zelf bijzonder vind: zowel jij als je kind krijgt een kijkje in de gebarentaal, waardoor het voor je kind ook makkelijker zal zijn om te communiceren met kinderen met een beperking. Ik hoor veel terug van ouders dat ze er plezier ze in hebben met hun kind. Zowel ouders als kinderen vinden het ontzettend leuk om de gebaren te leren en te gebruiken.
Voor wie is het geschikt? Kan iedereen het leren?
Babygebaren is helemaal niet ingewikkeld, iedereen kan het leren. Je leert ook niet de hele gebarentaal, maar een aantal losse gebaren (die wel hetzelfde zijn als de gebaren uit de echte Nederlandse Gebarentaal voor doven en slechthorenden). Vaak zijn de gebaren heel logisch, denk maar aan het gebaar voor ‘lekker’ of ‘drinken’, je hebt vast al een idee hoe dat eruit ziet. Als ouders leer je zelf de gebaren en die leer jij dan weer aan je kind.
Wanneer zou je moeten/kunnen beginnen? En hoe pak je dat aan?
Je kunt niet vroeg genoeg beginnen, vooral omdat je dan zelf ook de tijd hebt om de gebaren eigen te maken. Maar vanaf een maand of zes kan je kind vaak wat langer zijn aandacht vasthouden en zijn de hersenen langzamerhand in staat de verbinding te leggen tussen een woord/gebaar en een situatie. Dat is dus de ideale leeftijd om te starten. Je blijft gewoon praten tegen je kind, maar voegt daar een gebaar aan toe. Je zegt bijvoorbeeld ‘Waar is je BAL?’, waarbij je het gebaar voor ‘bal’ maakt. Ideaal is om telkens voor, tijdens en na een activiteit het gebaar te maken, bijvoorbeeld: ‘Zullen we zo lekker in BAD gaan?’ en tijdens het badderen: ‘Ja, je zit lekker in het BAD’, en na het badderen: ‘Zo, je bent lekker in BAD geweest, nu is het KLAAR!’ Zo legt je kind de verbinding tussen het woord/gebaar en de situatie van het in bad gaan. Je kunt de gebaren toevoegen aan verschillende rituelen, zoals een spelletje of het naar bed gaan. Herhaling is het belangrijkste!
Kun je een aantal gebaren noemen die handig zijn om je kind aan te leren?
Kijk vooral wat favoriet is voor jouw kind. Heb je een kat? Dan is het gebaar voor ‘poes’ een must! Slaapt je kind met een knuffel-olifant? Dan kies je voor het gebaar voor ‘olifant’. Kijk goed naar je kind en bedenk: als hij nu zou kunnen praten, waar zou het dan over gaan? Daarnaast zijn praktische gebaren zoals ‘eten’, ‘drinken’, ‘slapen’, ‘klaar’, ‘nog meer’ en ‘helpen’ ook handig om te gebruiken. En ‘papa’ en ‘mama’ natuurlijk. Hieronder enkele voorbeelden. Let op: Amerikaanse gebaren zijn trouwens niet dezelfde als Nederlandse!
Wat kan je doen om het gebruik van babygebaren onder de knie te krijgen?
Als je de babygebaren echt goed onder de knie wilt krijgen, raad ik het volgen van een cursus aan. Ik geef met mijn bedrijf Bijdehandjes Gebaren zelf oudercursussen in Leiden en Den Haag, mijn collega’s van Babygebaren Nederland zitten in heel het land. In de oudercursus van drie bijeenkomsten leer je zo’n vijftig gebaren en krijg je met behulp van onder andere liedjes en spelletjes tips over hoe je het aan kunt pakken. Verder is het een kwestie van oefenen, oefenen en nog meer oefenen! Kies samen zo’n tien gebaren uit om mee te starten en laat ze alle tien dagelijks terug komen. En hou vol!
Zou jij gebruik willen maken van babygebarentaal?
Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!
Reageer op dit artikel
reacties (5) Stuur een bedankje