Yvette, onze BabyBytes-deskundige en advocaat-mediator die gespecialiseerd is in scheidingen, krijgt in haar praktijk vaak de vraag: hoe voorkom je een vechtscheiding? Volgens is Yvette is daar geen kort antwoord op te geven en in haar nieuwe blog vertelt ze waarom.
Bij een vechtscheiding komt het feitelijk neer op de volgende 5 basisprincipes:
Rouwverwerking
Verbeter de communicatie tussen ouders
Psycho-educatie ouders
Bied duidelijkheid, maak afspraken over zorg en financiën
Hulp voor kinderen
1. Rouwverwerking
Scheiden is rouwen. Klinkt wellicht raar, maar je verliest door een scheiding meer dan je lief is, meer dan alleen je ex-partner. Je verliest het gezin onder één dak, je toekomstdroom om samen oud te worden, financieel gaan veel stellen erop achteruit en ga zo maar door. Daar komt bij dat je niet één keer door de rouw gaat maar wel een paar keer: bij het vallen van de beslissing (of je hem nu zelf neemt of die voor je genomen wordt), op het moment dat jij zelf of je ex het huis verlaat, de eerste vakantie alleen met de kinderen of de eerste verjaardag van je kind terwijl hij/zij bij de andere ouder is. Met name het eerste jaar zit vol met eerste keren en steeds vliegen de emoties alle kanten op.
Weet dat dit heel normaal is. Respecteer elkaar emoties ook en geef elkaar de tijd te wennen aan nieuwe situaties. Veelal zie ik dat diegene die de beslissing heeft genomen al veel verder is in het rouwproces dan de ander en snel door wil. Dat kan niet. Zolang de emoties nog alle kanten op gaan, zijn er geen goede afspraken te maken simpelweg omdat men de consequenties nog niet helder kan overzien en soms (onbewust) ook nog door te veel bezig zijn met een andere agenda (tijdrekken/de ander “pakken”).
Besef dat het een rouwproces is waarin je verkeert en ook je kinderen in zitten. Veelal begint het bij de kinderen pas later; als ouders echt al uit elkaar zijn, een eigen woning hebben ed. en het voor de kinderen zichtbaar en tastbaar wordt wat het voor hen betekent. Daar waar het bij de volwassenen zich uit in boosheid, verdriet angst, zien we bij kinderen ook weer terugval in ontwikkeling, opeens weer bedplassen of weer duimen.
Kubler-Ross heeft de rouw mooi weergegeven in een curve. Jammer genoeg gaat het vaak niet zo vloeiend als het plaatsje aangeeft en springen mensen van de ene in de andere emotie en weer terug. Soms meermaals in een uur, maar uiteindelijk doorlopen alle mensen alle stadia en komen ze er weer bovenop. Voor de een duurt dat wat langer dan voor de ander (een paar maanden vs een paar jaar) maar respecteer de tijd die daarvoor nodig is en als het je te lang duurt, kan je daarbij hulp vragen aan bijvoorbeeld een scheidingscoach.
2. Communicatie verbeteren
Pas als alle emoties wat gezakt zijn, kan er daadwerkelijk gehoord worden wat de ander zegt en is het verstandig naar de communicatie van ouders te kijken. Klinkt simpel? Is het niet! Zeker als stellen uit elkaar gaan, omdat zij tijdens de relatie al niet in staat waren hun wensen en dromen met elkaar te delen, dan is het best lastig om te verwachten dat het opeens na een scheiding wel lukt.
Over het algemeen weet men heel goed wat de andere allemaal fout doet en wel of niet zou moeten doen. Bij de communicatie tussen ouders adviseer ik juist je niet meer op de ander te richten maar op jezelf. Ik spoor ouders dan aan op een andere manier te communiceren: de verbindende communicatie (ook wel de geweldloze communicatie genaamd). Deze manier van communiceren werkt overigens ook uitermate goed bij kinderen. Hoe werkt het dan?
Waarneming
Gevoel
Behoefte
Verzoek
In plaats van: het is hier een teringbende (dat is een mening), ruim je troep toch eens op! Zou je het op jezelf kunnen richten: ik zie boeken en kledingstukken op de grond (waarneming), ik raak daar geïrriteerd van (gevoel), ik hou van een opgeruimd huis en wil graag dat we samen daaraan werken (behoefte), zou je die spulletjes voor vanavond even op hun plek willen leggen (verzoek)?
Ja, het duurt veel langer dan je normaal gewend bent, maar in het vinden van je gevoel en de daarbij behorende emotie, schuilt verandering. Want dan kan je het gesprek aangaan over waar het echt over gaat en niet meer over de ruzie van de week (die waarschijnlijk steeds weer toch over hetzelfde ging, dezelfde gevoelens en behoeftes die geraakt worden).
De verbindende communicatie laat mensen nadenken over wat ze willen, voelen, denken, belangrijk vinden. Veelal voelen we heel goed dat we het niet fijn vinden als iemand iets doet, maar waarom is vaak lastig onder woorden te brengen. Benieuwd naar alle gevoelens en bijbehorende behoeftes? Kijk eens op deze kaart. En probeer eens onder woorden te brengen welke behoefte onder jouw gevoelens schuilgaan!
3. Psycho-educatie ouders
Ouders kennen hun kinderen het beste maar dat betekent niet dat ouders altijd precies weten wat goed is voor hun kinderen of het daarover eens zijn. Soms zijn ouders door hun eigen verdriet en boosheid (vandaar dat die rouwverwerking zo belangrijk is) emotioneel ook (tijdelijk) niet meer toegankelijk voor hun kind of zien ze niet dat zij hun kind pijn doen door de andere ouder openlijk af te keuren. Psycho-educatie aan ouders is daarbij van belang. Kleine tips als het brengen van een kind naar de andere ouder ipv ze te laten ophalen (wegtrekken uit de omgeving en de andere ouder alleen achterlaten) kan al een groot verschil geven. De brengende ouder geeft door het brengen emotionele toestemming aan het kind om naar de andere ouder te gaan.
Verder vergen verschillende leeftijden ook voor verschillende uitdagingen maar ook voor verschillende adviezen en regelingen. Zo zijn de opvoedingstaken van ouders bij baby’s en peuters duidelijke grenzen stellen, structuur bieden, nu dat voor emotionele veiligheid zorgt maar bij pubers mag er een zekere flexibiliteit verwacht worden van ouders binnen een bepaalde structuur. De ontwikkelingstaak van een puber is nu eenmaal anders dan die van een baby/peuter.
Baby’s/peuters moeten zich nog hechten aan ouders daarvoor is frequent contact noodzakelijk. Dat vergt heel veel van ouders als ze uit elkaar zijn, want daardoor komen er meer wisselmomenten. Naarmate kinderen ouder worden kunnen ze langer bij de ene en de andere ouder zijn, daarom zien we bij basisschoolleerlingen vaak de bekende week op/week af regeling.
We zien ook weer bij pubers dat zij zich tegen een zorgverdeling verzetten omdat ze het zien als stoorzender voor de eigen bezigheden. Pubers hebben al genoeg aan hun hoofd met hun eigen zaken en kunnen die van ouders er dan vaak niet bij hebben. Weten welke risico’s bij welke leeftijden horen, zorgt ervoor dat je hier beter op in kan spelen.
Al met al, laat je als ouder dus goed inlichten over de ontwikkelingstaak van jouw kind, jullie eigen opvoedingstaak en de risico’s die erbij komen doordat jullie in scheiding liggen of al gescheiden zijn.
4. Bied duidelijkheid, maak afspraken over omgang en financiën
Hoe langer de onzekerheid, hoe langer de stress. Maak daarom, het liefst natuurlijk samen, afspraken hoe jullie het de komende tijd willen gaan doen, en hoe jullie het willen gaan doen als jullie echt uit elkaar zijn. Wacht niet tot het te laat is. Een procedure bij de rechtbank kan al snel een jaar duren dus biedt ook zeker geen oplossing. Een dossier ligt vaak langere tijd stil te wachten op een stapel. Voorkom dat, of maak nuttig gebruik van die tijd door met elkaar in gesprek te gaan.
Ook als je niet weet hoe de toekomst eruit komt te zien, je weet nog niet of en wanneer je een huurwoning krijgt toegewezen, dan nog kunnen er wel tijdelijke afspraken gemaakt worden: Zolang we in één huis wonen, verdelen we de taken zus en zo. Het salaris komt op één hoop of ieder houdt zijn eigen salaris en stort een deel op de gezamenlijke rekening. De gezamenlijke kosten worden bij helfte voldaan of naar rato van inkomen. Diegene die de volledige zorg voor de kinderen heeft, ontvangt de kinderbijslag. Delen jullie de zorg, dan deel je de kinderbijslag. Koopt alleen één iemand kleding en betaalt die het sporten en school etc. Dan is het logisch dat die de kinderbijslag ontvangt. Duidelijkheid geeft rust.
Vooral omgang en financiën zijn belangrijke onderwerpen om afspraken over te maken. Zowel de tijdelijke regeling als de definitieve. Maar weet wel, afspraken zijn niet in beton gegoten. Ouders veranderen, kinderen veranderen, situaties veranderen. Dan moeten ook de afspraken weer herzien worden. Ga daar flexibel mee om en blijf in gesprek. Houd elkaar op de hoogte van wat er speelt in je leven en dat van je kind zodat er geen verassingen komen, maar leg wel altijd een basisregeling vast zodat jullie iets hebben om op terug te vallen als het even minder gaat.
Schakel bij het maken van (tijdelijke) afspraken altijd een mediator in. Een mediationtraject gaat sneller dan een procedure, biedt zekerheid en informeert en adviseert ouders tegelijktijdig.
5. Hulp voor kinderen
Tot slot: de kinderen. Ja, een scheiding van je ouders als kind, zal je levenslang bijblijven. Maar hoe schadelijk een scheiding werkelijk is, hebben de ouders uiteindelijk zelf in de hand. Een slecht huwelijk kan nadeliger voor de ontwikkeling van een kind zijn, dan een goede scheiding.
Hoe zorg je ervoor dat je kind zo min mogelijk last heeft van jullie scheiding? Blijf met ze in gesprek. Zoek hulp voor je eigen rouwverwerking en of eigen andere problematiek. Blijf in gesprek met de andere ouder en gun je kinderen contact met die andere ouder. De sleutel ligt vaak bij de ouders.
Voor de kinderen zijn er ook veel verschillende mogelijkheden. Laagdrempelig zijn bijvoorbeeld de verschillende boekjes die je met de kinderen kunt lezen, als ze ouders zijn, kunnen ze zelf ook boekjes lezen of geef ze een invulboek. Stichting Villa Pinedo heeft voor jongeren ook (kosteloos) buddy’s waarmee ze kunnen chatten. Dan worden ze gekoppeld aan een buddy die eenzelfde soort scheiding heeft meegemaakt. Voor de ouders heeft Stichting Villa Pinedo ook een hele goede online training.
Meer hulp nodig? Of wil je je kind echt een eigen stem geven in jullie scheiding, denk dan aan het inschakelen van een kindbehartiger of rouw- of verliestherapeut voor je kind.
Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!
Ik ben Yvette Seen, advocate en scheidingsexpert bij Gezinsvriendelijk Scheiden. Opgegroeid in Luxemburg, gestudeerd in Leiden en inmiddels al weer jaren met mijn man en twee dochters woonachtig in West Friesland. Ik ben van nature vrolijk, open en een echte verbinder.
Als advocaat regel ik de scheiding van ouders bij de rechtbank en als mediator begeleid ik hen bij het maken van duurzame afspraken voor een gelijkwaardig en harmonieus ouderschap in de toekomst. Dat brengt niet alleen ouders rust en duidelijkheid, maar ook de kinderen zodat zij ondanks de scheiding toch gewoon kind kunnen zijn en zich optimaal kunnen blijven ontwikkelen.
Dat is niet altijd makkelijk. De transitie van liefdespartners naar co-ouders is complex maar waar een wil is, is een weg. En die weg, leer ik jullie te vinden!
Reageer op dit artikel
reacties (0)