Is televisie kijken echt zo slecht voor je kind?

Ik had er altijd wel een mening over als ik zag dat ouders hun erg jonge kinderen voor de televisie plantten, zodat ze zelf even hun handen vrij hadden. Dan zaten die ukkies met open mond gehypnotiseerd naar een felgekleurd beeldscherm te staren om daar na enige tijd hysterisch gillend vandaan getrokken te worden. Dat zou ik toch echt anders gaan doen, bedacht ik toen mijn zoon nog veilig in mijn baarmoeder baantjes aan het trekken was.

Mijn zoon zou de eerste tijd van zijn leven geen televisie in de buurt krijgen en later zou ik het tot in extreme mate weten te doseren. Toch is mijn mening de afgelopen twee jaar flink bijgesteld. Inmiddels zit mijn liefste regelmatig wel eens naar kindertelevisieprogramma's te kijken. En inderdaad: ook op momenten dat het mij handig uitkomt om mijn handen even vrij te hebben.

Advies

Er is veel onderzoek gedaan naar het televisiegedrag van baby’s om te zien in hoeverre dit een positief- danwel negatief effect heeft op de ontwikkeling. De uitslag van een grootschalig Amerikaans onderzoek was niet mals. De Amerikaanse vereniging voor kinderartsen stelden op basis van dit onderzoek namelijk een streng advies samen: plant je kind jonger dan twee jaar gewoon maar niet voor de televisie. Dit heeft twee belangrijke redenen.

Leerzaam?

Ondanks dat programmamakers er alles aan doen televisieprogramma’s voor baby’s en dreumesen zo educatief mogelijk te maken, is bewezen dat dit zeer weinig nut heeft. Kinderen tot twee jaar kunnen niet echt zien waar een programma om gaat. Ze kijken gefascineerd naar het beeldscherm, omdat de kleurtjes en geluiden ze aanspreken. Ondertussen krijgen ze niet mee dat Mickey Mouse ze voordoet hoe ze tot vijf moeten tellen. Of dat de Teletubbies de primaire kleuren behandelen. Ook wat betreft de ontwikkeling van de woordenschat blijkt televisie kijken verrassend genoeg geen (positief) effect te hebben. Baby’s koppelen de gesproken taal in televisieprogramma’s simpelweg niet aan de voorwerpen die er op het beeldscherm verschijnen.

Gebrek aan interactie

De tijd die jonge kinderen voor de televisie doorbrengen, is tijd waarin er geen interactie is met de ouders en/of andere mensen. Sommige kinderen zitten zoveel voor een beeldscherm, dat ze bij wijze van spreken schrikken als ze opeens de wereld weer in 3D zien. Juist deze interactie is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Hiervan leren ze – in tegenstelling tot televisieprogramma’s – namelijk wel alles wat ze moeten leren om zich goed te ontwikkelen. De tijd die verloren gaat als je je uk voor een televisie plaatst, is kostbare tijd die niet meer in te halen is: zo zeggen de Amerikaanse kinderartsen.

Nuance

Alles bij elkaar opgeteld is het eigenlijk wel duidelijk dat je kind voor een televisie zetten niet per definitie een goed idee is. Toch wil ik – als niet-wetenschapper maar wel moeder – hier enige nuance in aanbrengen. Televisie kijken op zich is misschien niet leerzaam en gaat ten koste van de tijd die je als ouder hebt voor wel leerzame activiteiten, maar het is toch ook verrekte handig. Zo kan je je kind soms best even parkeren voor een beeldscherm, zodat je zelf even snel een stofzuiger over de vloer kunt trekken, zonder dat een dreumeshandje het ding steeds aan- en uit zet. Bovendien ben ik van mening dat het onmogelijk is om alle wakkere uren van je baby vol te stampen met informatieve- en educatieve spellen. Ten eerste omdat je baby dan stapelgek wordt van jouw constante stroom aan uitleg en ten tweede omdat je dat als ouder niet zo lang vol kan houden. Je kind continu van aandacht voorzien klinkt natuurlijk mooi, maar is er geen moeder ter wereld die niet af en toe eens met haar telefoon aan het rommelen is, zelf de televisie aan heeft staan of iets nuttigs aan het doen is terwijl babylief over de grond scharrelt? Bovendien heb ik wel eens tijdens mijn studie aan de Pabo geleerd dat ontspanning ook belangrijk is voor kinderen om te kunnen verwerken wat ze zojuist geleerd hebben. Zie het als een leer-batterij die soms even opgeladen moet worden, door goed te ontspannen.

Wat dan wel?

Bindend advies durf ik als niet-wetenschapper natuurlijk niet te geven. De televisie helemaal weren uit het leven van mijn peuter, is me niet gelukt. Maar ik heb me wel aan onderstaande, zefbedachte regels gehouden. Doe er je voordeel mee, of niet :-)

• Beperk de schermtijd: Denk goed na over hoe lang je je kind toe staat naar de televisie te staren. Je kunt je voorstellen dat het bij lange na geen goed idee is om je kind hele dagen voor een beeldscherm te planten. Af en toe eens een kwartiertje kan echt geen kwaad.
• Blijf in dezelfde ruimte: Het is niet heel veilig om je kind voor de televisie te laten hangen, terwijl jij een half uur gaat douchen. Blijf daarom bij voorkeur in dezelfde ruimte als je kind. Niet alleen kan je die in de gaten houden, ook is het fijn om alsnog enige vorm van interactie te houden tijdens het tv-kijken. Zo kan je soms verduidelijken wat er te zien is (“Och ja, Peppa maakt de computer van mama Big kapot, zie je dat!”).
• Gebruik de televisie niet als schemerlamp: Heel eerlijk gezegd moet ik toegeven dat ik met dit punt een beetje moeite heb gehad. Vooral toen zoonlief in de fase zat tussen een echte newborn – die regelmatig in zijn box lag te rommelen – en de fase waarin hij nu zit en zichzelf goed kan vermaken, heeft onze televisie overuren gedraaid. Terwijl ik voor de zoveelste keer blokken opstapelde die hij kon omlazeren, keek ik dikwijls met een half oog naar een van de vele (vele!) programma’s die ik van de avond ervoor had opgenomen. Natuurlijk moet je jezelf ook enigszins vermaken als de interactie met je kind nog niet van dusdanige proporties is dat je echt samen spelletjes speelt, maar probeer ook voor jezelf de schermtijd enigszins in te perken. Je wilt natuurlijk wel het goede voorbeeld geven. Mijn regel nu: tussen 9 en 16 uur is de televisie vrijwel altijd uit.
• Geniet af en toe bewust: Er is bijna niets fijner dan samen met mijn kleintje op de bank kruipen om met zijn hoofdje tegen me aan naar een serietje te kijken. Desnoods dus een serie waarin een slordig getekend varkentje de hoofdrol speelt.

Als vanzelfsprekend is alles waar ‘te’ voor staat niet goed. Te veel televisie kijken dus ook niet. En hoewel artsen kinderen tot twee jaar dus aanraden om überhaupt geen televisie te laten kijken, zijn wij van mening dat dit met mate nog best kan. Wat is jouw mening hierover?

Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!

• SHARE
• PIN
• Volg ons