Scheiden is al erg genoeg, maar scheiden met een baby (op komst), is veelal nog een tandje erger. In deze blog geeft BabyBytes-deskundige Yvette tips aan ouders die in deze moeilijke situatie zitten.
Uitgangspunt: gelijkwaardige opvoeding door beide ouders
Kinderen hebben recht op een gelijkwaardige opvoeding door beide ouders. Gelijkwaardig wil niet zeggen dat qua tijd ook gelijk moet zijn. Toch wordt vaak geadviseerd wel te streven naar een co-ouderschap. Waarom?
Om veilig te kunnen hechten aan beide ouders is een evenredige verdeling van de zorg nodig. Een verdeling van 50/50 is ideaal maar soms is 40/60 het meest haalbare in verband met werk of andere verplichtingen. Bij een 30/70 regeling of een weekendregeling zoals we die van vroeger uit kennen, bestaat vergrote kans dat de kinderen zullen gaan onthechten en vervreemden van de ouder die ze het minst zien. Het missen van een ouder veroorzaakt namelijk hulpeloosheid, angst en stress bij kinderen. Hechtingsproblemen zien we vooral bij jonge kinderen waarbij de hechting nog niet heeft plaatsgevonden.
Daarnaast is het van belang dat kinderen het ‘normale’ leven bij beide ouders mee kunnen maken. Zo leert een kind zijn ouders kennen op werk- en vrijedagen, in vrijetijdsstemming en in stressvollere situaties. Hierdoor kan een kind zich goed met beide ouders identificeren wat zijn of haar ontwikkeling ten goede komt.
Baby 0 -12 maanden
Ontwikkelingstaak baby
Baby’s moeten zich nog hechten en die hechting vindt plaats in de eerste vier jaar van het leven van een kind. Kinderen tot vier jaar hebben om zich veilig te kunnen hechten een vaste thuisbasis nodig, maar om zich aan beide ouders te kunnen hechten ook veelvuldig contact met beide ouders. Zie hier ook het grote dilemma bij een scheiding met een baby. Ouders gaan tenslotte niet voor niets uit elkaar.
Als de baby ook nog het eerste kind is, moeten de ouders ook hun eigen rol als vader of moeder nog gaan ontdekken. Moeders moeten veelal leren de zorg over een kind uit handen te geven en voor vaders is vaak erg gecompliceerd het ouderschap te combineren met zijn werk. Dit is vaak al moeilijk in een kerngezin, laat staan in een gebroken gezin.
Opvoedingstaken ouders
Het is aan de ouders om te zorgen voor vaste patronen van verzorging, stabiliteit, voorspelbaarheid, emotionele veiligheid. Een duidelijke structuur of dagindeling bevordert het welzijn en de ontwikkeling van de baby en voorkomt overprikkeling en stress. Voldoende rust en slaap is daarbij van cruciaal belang.
Risico’s
Als ouders gaan scheiden zijn ze meestal met hun hoofd ergens anders. Er bestaat dan ook een risico op een verminderde (emotionele) beschikbaarheid van één of beide ouders wat weer kan zorgen voor onvoldoende emotionele veiligheid van het kind. In deze periode zien we ook vaak dat het ontbreken van een vast ritme een groot risico vormt.
Omgangsregeling met baby
Voor de hechting is het van belang dat een kind tot vier jaar één vaste thuisbasis heeft, maar daarnaast veelvuldig contact met de andere ouder houdt. Overleg en afstemmen tussen ouders is daarbij absoluut noodzakelijk. Een vaste regeling vastleggen voor nu totdat het kind 18 jaar is, is gewoonweg niet mogelijk. Het advies is dan ook op steeds in kleine stapjes op te bouwen en de reactie van het kind te observeren. Probeer daarbij zoveel mogelijk factoren constant te houden.
Een voorbeeld van een zorgreling: de baby blijft in principe bij één van de ouders. De andere ouders heeft iedere dag contact met het kind. Dit kan bijvoorbeeld door de zorg voor het avondeten op zich te nemen, even met het kind te spelen en dan naar bed te brengen. Ook is het mogelijk om iedere ochtend met het kindje te gaan wandelen of een badje te geven. Als er maar regelmaat in zit.
Als het kind een paar maanden oud is, is het ook mogelijk om even naar het huis van de andere ouder te gaan en daar even te spelen of een middagdutje te doen. Hierdoor went het kind ook de geuren en geluiden van dit huis. Ook hier weer het advies om zoveel mogelijk factoren gelijk te houden: zelfde knuffel, lakentjes, kleuren op de muur etc. Dit alles helpt de baby om zich sneller vertrouwd en veilig te voelen.
Peuter 1 -3 jaar
Ontwikkelingstaak peuter en opvoedingstaak ouders
Zodra je kind de magische grens van één jaar heeft bereikt, ontstaat er weer een nieuwe fase. Je kind gaat taal ontdekken, magisch denken, gaat zich identificeren met zijn ouders en krijgt een eigen wil. Het losmaken uit de symbiose is de grootste ontwikkelingstaak van je peuter. Het is dan aan de ouders om modelgedrag te vertonen, eenduidig en duidelijk te communiceren en het kind te steunen en autonomie te stimuleren.
Risico’s
Vaak zien we dat gezond ‘lastig’ gedrag wordt ingezet in de strijd wie de beste ouder is. Door gebrek aan tijdsbesef kan een kind de andere ouder erg missen en bang is dat hij of zij ‘verdwenen’ is. De autonomiefase van het kind verzet zich tegen inbreuk op de eigen plannen en bezigheden waardoor wissels tussen ouders moeilijk kunnen verlopen. Geef een kind de ruimte om deze wissel te doen zonder een te strakke tijdsruk. Probeer zoveel mogelijk de structuren en regels bij je kind in te prenten. Het hoeft niet altijd hetzelfde te zijn als het maar duidelijk en consequent is. Bij papa gelden deze regels, bij mama gelden deze regels.
Omgangsregeling met peuter
Vanaf het eerste levensjaar kan je kind om de nacht bij de andere ouder gaan slapen. Let wel, dit is vermoeiend voor ouders maar wel het beste voor het kind, juist omdat er nog geen tijdsbesef is en je kind de andere ouder makkelijk kan gaan missen.
Vanaf gemiddeld een jaar of twee/drie (kijk naar je kind, het ene kind kan het eerder, het andere kind later) kan het kind steeds twee nachtjes bij de één en twee nachtjes bij de ander slapen. In het weekend een nachtje langer. Dit is het begin van een duidelijke omgangsregeling. Dit is een 2-2-3 schema.
Oudere kinderen
Naarmate het kind ouder wordt, kan dit uitgebreid en anders ingedeeld worden. Bij kleuters (4-6 jaar) kan je bijvoorbeeld iedere maandag en dinsdag bij de één, woensdag en donderdag bij de ander en vrijdag en weekend om en om aanhouden.
Vanaf de basisschool leeftijd (7-11 jaar) kan je week op week af hanteren. Hanteer bij voorkeur echter geen wissel op de vrijdagavond maar op een maandag of woensdag. Een kind moet namelijk altijd acclimatiseren tussen de twee huishoudens en als je dat net voor het weekend doet, verstoort dat de weekendrust die ook het kind hard nodig heeft.
Tot slot verdienen pubers (12-18 jaar) ook nog even aandacht. Zij zetten zich over het algemeen af tegen de zorgverdeling, het is namelijk een stoorzender voor de eigen bezigheden. Afzetten tegen ouders en regels hoort bij deze leeftijd, het is aan de ouders om binnen de gestelde kaders ruimte te geven en grenzen te stellen.
Vragen?
Zoals je ziet heeft iedere leeftijd zijn eigen uitdagingen. Heb je meerdere kinderen, sluit dan bij voorkeur aan bij de jongste en zorg ervoor dat broers en zussen veel contact met elkaar hebben zodat zij ook aan elkaar kunnen hechten. Gaan jullie scheiden of heb je vragen? Plan dan hier geheel vrijblijvend een toekomstgesprek bij mij in!
Wil jij graag jouw verhaal over je bevalling, baby, vruchtbaarheidstraject of iets anders delen op BabyBytes? Dat kan via dit formulier. Wie weet staat jouw verhaal binnenkort (anoniem) op de site!
Ik ben Yvette Seen, advocate en scheidingsexpert bij Gezinsvriendelijk Scheiden. Opgegroeid in Luxemburg, gestudeerd in Leiden en inmiddels al weer jaren met mijn man en twee dochters woonachtig in West Friesland. Ik ben van nature vrolijk, open en een echte verbinder.
Als advocaat regel ik de scheiding van ouders bij de rechtbank en als mediator begeleid ik hen bij het maken van duurzame afspraken voor een gelijkwaardig en harmonieus ouderschap in de toekomst. Dat brengt niet alleen ouders rust en duidelijkheid, maar ook de kinderen zodat zij ondanks de scheiding toch gewoon kind kunnen zijn en zich optimaal kunnen blijven ontwikkelen.
Dat is niet altijd makkelijk. De transitie van liefdespartners naar co-ouders is complex maar waar een wil is, is een weg. En die weg, leer ik jullie te vinden!
Whouw.... wie heeft dit bedacht?? Wat ontzettend vermoeiend voor een kind...echt bizar. Om de nacht bij de andere ouder met de leeftijd van 1 jaar. Wat een theorie 😳 en bovendien even gemiddeld gezien, uitzonderingen daar gelaten. Wie neemt in een normale gezinssituatie de meeste zorg op zich?
, is veelal nog een tandje erger. Lees het hele artikel op Babybytes.){kind=link}
Reageer op dit artikel
reacties (1) Stuur een bedankje